Rewolucja w zarządzaniu energią dzięki nowoczesnej transmisji danych wiąże się przede wszystkim z wykorzystaniem konwerterów i modemów transmisji przewodowej i bezprzewodowej. Nowoczesne konwertery zapewniają lepsze dopasowanie urządzeń pomiarowych przeznaczonych do zdalnego odczytu danych do wykorzystywanych przez systemy telemetryczne rodzajów transmisji i ich ujednolicenie oraz zwiększenie liczby i rodzaju przesyłanych danych. Wykorzystanie przewodowej i bezprzewodowej transmisji danych dzięki różnorodnym modemom umożliwia nie tylko dokonywanie ciągłych pomiarów w miejscach trudno dostępnych, ale przede wszystkim pozwala na tworzenie rozległych sieci telemetrycznych, w tym sieci obejmujących wiele rozproszonych na dużym obszarze punktów pomiarowych. Wszystko to znacząco wpływa na efektywniejsze monitorowanie i kontrolę zużycia energii.
Większość urządzeń pomiarowych zapewniających zdalny odczyt danych np. inteligentne liczniki poboru ciepła i energii elektrycznej, inteligentne wodomierze i gazomierze w inteligentnych sieciach energetycznych jest wyposażonych w kilka interfejsów transmisji danych, jednak nie jest to ogólnie obowiązująca zasada. Wielu producentów choćby ze względu na obniżenie ceny czy zakres stosowania tych urządzeń ogranicza się np. do jednego rodzaju transmisji. Konwertery transmisji umożliwiają wykorzystanie urządzeń przeznaczonych do jednego rodzaju transmisji do obowiązującego na danym obszarze innego rodzaju transmisji założonego przez twórcę systemu telemetrycznego. Głównym czynnikiem decydującym o wyborze rodzaju transmisji danych jest odległość. Tam, gdzie odległość przesyłu danych jest niewielka wystarczy transmisja szeregowa RS232, ale w przypadku znacznych odległości pewny przesył zapewni jedynie magistrala M-Bus, a w przypadku współpracy z komputerem najbardziej efektywna jest transmisja Ethernet. Z kolei tam, gdzie urządzenia pomiarowe są trudno dostępne lub rozproszone sensowne wydaje się zastosowanie transmisji bezprzewodowej GPRS lub/i LTE-M. Konwertery umożliwiają łatwą zmianę rodzaju transmisji danych na każdym etapie, a modemy zapewniają ich niezawodny i niezakłócony przesył nawet na znaczne odległości.
Transmisja przewodowa to sprawdzony i najbardziej niezawodny sposób przesyłania danych. W przypadku systemów telemetrycznych posiada też swoje wady, jednak są one łatwe do wyeliminowania. Najpopularniejsza transmisja RS232 umożliwia poprawne przesyłanie danych zaledwie na kilka lub kilkanaście metrów, ale jej zaletą jest współpraca z większością urządzeń. Przesyłanie danych na znaczne odległości zapewnia magistrala M-Bus, jednak nie wszystkie urządzenia posiadają odpowiedni interfejs. Zaletą tego rodzaju transmisji jest możliwość zasilania z niej urządzeń pomiarowych i innych urządzeń automatyki, , koncentratory, moduły wejścia/wyjścia, konwertery, moduły wykonawcze, itp. Problemy związane z dostosowaniem rodzaju transmisji między poszczególnymi elementami systemów telemetrycznych z powodzeniem rozwiązują konwertery. Złożone systemy telemetrii składają się z setek, jeśli nie tysięcy różnego rodzaju urządzeń przesyłających różnego rodzaju dane. Przesyłanie danych z każdego z nich wiązałoby się z ogromną liczbą przewodów niezbędnych do transmisji. Ten problem już dawno został rozwiązany dzięki konwerterom, koncentratorom i układom wejścia/wyjścia, które mogą gromadzić i przetwarzać różnego typu dane i przesyłać je na znaczne odległości np. z wykorzystaniem opartej na jednym przewodzie magistrali M-Bus.
Transmisja bezprzewodowa sprawdza się idealnie w miejscach trudno dostępnych oraz sieciach rozproszonych, w których miejsca pomiarów są znacznie od siebie oddalone i transmisja przewodowa jest mało opłacalna lub skomplikowana. Wadą transmisji bezprzewodowej jest podatność na zakłócenia spowodowane przez wyładowania elektryczne i niekorzystne warunki atmosferyczne (śnieg, lód). Zakłócenia te mają, na szczęście, charakter incydentalny, więc w zasadzie nie wpływają na prawidłowe działanie systemów telemetrii nawet w przypadku stałego nadzoru i transmisji danych.
Możliwość prowadzenia zdalnych pomiarów w czasie rzeczywistym, uniwersalność i elastyczność systemów telemetrii miała wpływ na wykorzystanie ich przede wszystkim w nadzorze i zarządzaniu energią. Systemy telemetryczne znalazły zastosowanie w ciepłownictwie, energetyce czy automatyce budynkowej.
Systemy telemetryczne w ciepłownictwie stosowane są już od dawna. Pojawienie się inteligentnych liczników ciepła umożliwiających ich zdalny odczyt sprawiło, że z powodzeniem zastosowano je w systemach rozliczania poboru ciepła. Pojawienie się rur preizolowanych wpłynęło na wzrost możliwości zarządzania nie tylko samym przesyłem ciepła, ale także minimalizacją strat w przypadku awarii sieci ciepłowniczej. System alarmowy sieci ciepłowniczej może w czasie rzeczywistym nadzorować nawet najbardziej rozbudowaną sieć ciepłowniczą i w porę zapobiegać awariom przesyłając m.in. alarmy w formie SMS do odpowiednich służb.
Sprawdzone w ciepłownictwie rozwiązania znalazły zastosowanie w innych dziedzinach. Inteligentne wodomierze i gazomierze umożliwiają zastosowanie telemetrii w systemach rozliczania poboru wody i gazu. Rozpoczyna się ogólnokrajowa akcja wymiany liczników poboru energii elektrycznej, co prowadzi do kompleksowego wykorzystania systemów telemetrii w rozliczaniu poboru prądu. Z uwagi na to, że tego typu systemy istnieją już dość długo ich rozbudowa lub budowa nowych wiąże się z dostosowaniem znacznej liczby rozproszonych urządzeń pomiarowych do wymogów systemu związanych głównie z transmisją danych. Oznacza to, że znaczenie konwerterów i modemów transmisji raczej wzrośnie, podobnie jak wymagania dotyczące ich możliwości, szybkości i niezawodności działania.
Niejednokrotnie złożone systemy telemetryczne zwłaszcza wspierane przez oprogramowanie SCADA monitorują i sterują jednocześnie wieloma procesami. W automatyce budynkowej, która zyskuje coraz większą popularność, systemy telemetryczne obejmują monitorowanie i sterowanie poborem energii elektrycznej, cieplnej, klimatyzacją i wentylacją, bezpieczeństwem. Zadaniem systemu jest już nie tylko nadzór nad prawidłowym działaniem całego systemu, ale także, a może nawet przede wszystkim optymalizacja zużycia różnego rodzaju energii oraz kosztów utrzymania i eksploatacji nadzorowanego obiektu. Kolejnym z wymogów na przyszłość jest możliwość kontroli i zarządzania za pośrednictwem aplikacji mobilnych nie tylko przez administratora systemu, ale również poszczególnych użytkowników np. użytkownika lokalu w bloku, który chce mieć wgląd w bieżące koszty zużytej energii, ciepła, gazu i wody, móc indywidualnie zaprogramować temperaturę w każdym pokoju w określonych porach dnia i nocy na każdy dzień tygodnia, sterować natężeniem oświetlenia, czy wreszcie móc zdalnie obejrzeć obraz z kamer monitoringu.
© Control 2023. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Projekt i realizacja: www.wertui.pl
