- Problem wycieków w sieciach wodociągowych i ciepłowniczych
- Rola systemów nadzoru w lokalizacji wycieków
- Korzyści z efektywnego zarządzania wyciekami
Ledwo kapiąca z kranu woda lub „suchy” kran, letnie kaloryfery mimo regulatora temperatury ustawionego na maksimum to już raczej zmory przeszłości. Owszem, awarie czasem się zdarzają, ale ważne jest, aby zdarzały się naprawdę rzadko, a ich skutki były usuwane w jak najkrótszym czasie. Utrzymanie właściwego stanu sieci wodociągowych i ciepłowniczych, ciśnienia i temperatury oraz szybkość usuwania skutków awarii to jedne z najważniejszych zadań dostawców tych mediów. Nieocenioną rolę w realizacji tych zadań pełnią systemy telemetryczne.
Problem wycieków w sieciach wodociągowych i ciepłowniczych
Sieci wodociągowe, ciepłownicze i energetyczne pełnią w dzisiejszych czasach funkcję swoistego systemu krwionośnego w silnie zurbanizowanym społeczeństwie. Wszelkie zakłócenia w ich dostawie stanowią zagrożenie dla właściwego funkcjonowania mieszkańców, przemysłu i handlu, a niejednokrotnie stanowią zagrożenie dla zdrowia mieszkańców.
Głównym źródłem awarii sieci wodociągowych i ciepłowniczych są wycieki spowodowane uszkodzeniami mechanicznymi, nieszczelnościami i wreszcie naturalnym zużyciem elementów sieci przesyłowej. Wycieki w sieciach wodociągowych i ciepłowniczych to nie tylko straty wizerunkowe dostawców i frustracja odbiorców w wyniku spadku ciśnienia lub braku wody w kranie czy temperatury kaloryferów. Wycieki są także źródłem strat ekonomicznych i ekologicznych wynikających z potrzeby uzupełnienia strat nośnika, ale również usuwania ich skutków w środowisku. Wycieki z sieci mogą powodować podmycia, uszkodzenia innych instalacji oraz zagrozić życiu środowiska biologicznego. Lokalizacja wycieków to jedno z naczelnych zadań systemów nadzoru sieci.
Rola systemów nadzoru w lokalizacji wycieków
Systemy telemetryczne w sieciach ciepłowniczych i wodociągowych odgrywają bardzo istotną rolę. Jednymi z najczęściej występujących telemetrycznych systemów ciepłowniczych są systemy alarmowe sieci ciepłowniczych oraz systemy rozliczenia energii cieplnej. Systemy alarmowe sieci ciepłowniczych i wodociągowych są coraz bardziej powszechne dzięki technologii rur preizolowanych, dzięki którym możliwe jest nie tylko szybkie wykrywanie wycieków, ale również zmiana wilgotności warstwy izolacyjnej, która może wskazywać na wystąpienie wycieku lub możliwość jego wystąpienia w nieodległej przyszłości. Technologia rur preizolowanych umożliwia bardzo dokładną lokalizację miejsca wycieku, co przekłada się na szybkość reakcji i czas usuwania usterki. W przypadku sieci ciepłowniczych i wodociągowych wykonywanych w starej technologii lokalizacja miejsca awarii jest mniej precyzyjna i ogranicza się do nadzoru węzłów, muf i studzienek.
Coraz rzadziej telemetryczne systemy wodociągowe i ciepłownicze ograniczają się jedynie do nadzoru stanu infrastruktury pod kątem wykrywania wycieków. Zaawansowane systemy nadzoru integrują dane z różnych źródeł i umożliwiają pełne monitorowanie sieci i sterowanie procesami. Ich działanie może obejmować wiele procesów od funkcjonowania ciepłowni czy stacji uzdatniania wody i stacji pomp, przez procesy przesyłania wody i ciepła, aż po rozliczanie ich zużycia przez odbiorców. Systemy w istotny sposób zwiększają efektywność i optymalizują koszty funkcjonowania i eksploatacji sieci wodociągowych i ciepłowniczych.
Korzyści z efektywnego zarządzania wyciekami
Efektywność zarządzania wyciekami w sieciach wodociągowych i ciepłowniczych przynosi wymierne korzyści finansowe, wzrost efektywności operacyjnej sieci, zwiększa bezpieczeństwo dostaw wody i ciepła oraz minimalizuje negatywny wpływ wycieków na środowisko, w tym środowisko naturalne.
Efektywność operacyjna sieci wynika z prawidłowego przebiegu procesu przesyłania wody i ciepła. Eliminacja niekorzystnych zdarzeń takich, jak wycieki, awarie urządzeń wchodzących w skład sieci wpływa na jego prawidłowy przebieg. Nowoczesne systemy nadzoru wyposażone w moduły analityczne umożliwiają wcześniejsze zaplanowanie wielkości dostaw w zależności od pory dnia, pory roku, itp. Dzięki temu możliwe jest racjonalne i optymalne dopasowane do bieżących potrzeb oraz szybkie reagowanie na zmiany w różnych lokalizacjach.
Prawidłowy, bezawaryjny przebieg dostaw wody i ciepła oraz szybkość usuwania awarii to gwarancja bezpieczeństwa dostaw wody i ciepła. Bezpieczeństwo dostaw wpływa na efektywniejsze wykorzystanie mediów, bo unika się sytuacji nadmiernego zużycia gromadzonej na zapas wody czy utrzymywania „na wszelki wypadek” wyższej temperatury w pomieszczeniach.
Wycieki to również potencjalne szkody dla środowiska. Szczególnie duże wycieki mogą powodować szkody zarówno w infrastrukturze miejskiej takie, jak podmycia i spowodowane nimi uszkodzenia innych instalacji, nawierzchni dróg, itp. Wycieki nie są też obojętne dla środowiska naturalnego. Szczególnie gorąca woda lub para mogą skutkować zniszczeniem roślin i mikroorganizmów w obrębie wycieku. Wszystkie wymienione wcześniej efekty znajdują swoje przełożenie na koszty. Bardziej racjonalne wykorzystanie mediów, także dzięki inteligentnym licznikom (ciepłomierzom i wodomierzom) oraz lepszemu bezpieczeństwu sieci, minimalizacja wycieków i ich skutków to niższe koszty produkcji ciepła i wody. Minimalizacja wycieków to również oszczędności wynikające z minimalizacji kosztów usuwania awarii w środowisku, ale również eliminacja kosztów związanych z uzupełnieniem i podgrzaniem wody użytej do uzupełnienia ubytków.